Chhatrapati Shahu Maharaj information in Marathi Essay – छत्रपति शाहूजी महाराज यांची माहिती
छत्रपती शाहू महाराज एक असे राज्यकर्ते होते ज्यांनी दलितांना आरक्षण देण्यासाठी आणि समाजात त्यांना हक्क मिळावे म्हणून आयुष्यभर संघर्ष केला. आयुष्यात त्यांना अनेक प्रकारच्या वर्णद्वेष्टीचा सामना करावा लागला.
पण, एका महान माणसाप्रमाणेच, या सर्व जातीवादी त्रासांचा सामना करत ते अनुकूल राजा असल्याचे सिद्ध झाले.
ब्रिटिश राजसत्तेच्या काळामध्ये सामान्य जनतेला न्याय मिळवून देण्यासाठी व बहुजन समाजाच्या एकूणच सामाजिक उन्नतीसाठी या काळामध्ये राजर्षी शाहू राजांनी अथक प्रयत्न केले
त्यावेळी दलितांना योग्य स्थान मिळवून दिले. जेव्हा समाजातील उच्चवर्णीय लोकांकडून दलितांना स्पर्श करणे हे तुच्च समजले जात होते.
Chhatrapati Shahu Maharaj Short Biography in Marathi – छत्रपति शाहूजी महाराज यांची थोडक्यात माहिती
| पूर्ण नाव | छत्रपती शाहू महाराज भोसले |
| जन्म | २६ जून १८७४ |
| जन्मस्थान | लक्ष्मी-विलास राजवाडा, कोल्हापुर, महाराष्ट्र, भारत |
| मृत्यू | ६ मे १९२२, मुंबई |
| वडील | आबासाहेब घाटगे |
| आई | राधाबाई |
| पत्नीचे नाव | महाराणी लक्ष्मीबाई भोसले |
| राज्यव्याप्ती | कोल्हापूर जिल्हा |
| उत्तराधिकारी | छत्रपती राजाराम भोसले |
| राजब्रीदवाक्य | जय भवानी |
छत्रपती शाहू जी महाराज यांचा जन्म, कुटुंब – Chhatrapati Shahu Maharaj Information
सामाजिक क्रांतीचे प्रणेते छत्रपती शाहू जी महाराज यांचा जन्म २६ जून १८७४. रोजी महाराष्ट्र राज्यातील कोल्हापुरात श्रीमंत जयसिंगराव आबासाहेब घाटगे आणि राधाबाई साहिबा यांच्या घरी झाला.
लहानपणी प्रत्येकजण त्यांना यशवंतराव म्हणायचे.
मी तुम्हाला सांगतो की, छत्रपती शिवाजी महाराजांचा दुसरा मुलगा (इ.) यांचे वंशज चौथे शिवाजी महाराज कोल्हापूरची गादी सांभाळत होते.
त्याच वेळी, इंग्रजांच्या षडयंत्रामुळे चौथ्या शिवाजी महाराज यांच्या हत्येनंतर, १८८४ मध्ये शिवाजी महाराजांच्या पत्नी महारानी आनंदीबाई साहिबा यांनी, आपला वारसदार जयसिंग राव यांचा मुलगा यशवंत राव याला दत्तक घेतले.
त्यानंतर त्याचे नाव शाहू छत्रपती जी असे ठेवले गेले आणि नंतर अगदी लहान वयातच त्यांना कोल्हापूर राजची जबाबदारी देण्यात आली, २ एप्रिल १८९४ पासून त्यांना कोल्हापूर शासनावर राज्य करण्याचा पूर्ण अधिकार मिळाला.
पुढे त्यांनी समाजातील दलितांच्या उन्नतीसाठी अनेक प्रशंसनीय कामे केली.
कुस्ती हा त्याचा आवडता खेळ होता आणि त्याने आपल्या कारकिर्दीत हा खेळ जपला. कुस्ती स्पर्धांमध्ये भाग घेण्यासाठी देशभरातून कुस्तीपटू त्यांच्या कोल्हापुर मध्ये येतात.
Chhatrapati Shahu Maharaj information in Marathi Essay – छत्रपति शाहूजी महाराज
छत्रपती शाहू जी महाराज यांचे लग्न – Chhatrapati Shahu Maharaj Personal Life
वयाच्या १७ व्या वर्षी त्यांनी, १८९७ मध्ये बडोद्याच्या मराठा सरदार गुणाजीराव खानवीकर यांच्या कन्या श्रीमंत लक्ष्मीबाई यांच्याशी मागासवर्गीय-दलितांचे मुक्तिदाता राजा शाहू जी महाराज यांनी लग्न केले.
महाराजांचे शिक्षण – Chhatrapati Shahu Maharaj Education
छत्रपती शाहू जी महाराजांचे शिक्षण राजकोट येथे स्थापित राजकुमार महाविद्यालयातून झाले. त्यानंतर १८९० ते १८९४ पर्यंत त्यांनी धाराबाद येथे राहून पुढील शिक्षण घेतले.
या काळात त्यांनी इतिहास, इंग्रजी आणि चालू राज्य व्यवसाय यांचा अभ्यास केला.
छत्रपती शाहू जी महाराजांनी केलेले सामाजिक कार्य – Chhatrapati Shahu Maharaj Social Work
सन १८९४ मध्ये जेव्हा महाराजा यांनी कोल्हापूरच्या राजरथचा कारभार स्वीकारला तेव्हा सर्वसाधारण प्रशासनातील एकूण ७१ जागांपैकी ब्राह्मण अधिकारी ६० पदे भूषवीत होते, तर उर्वरित ११ पदे मागासवर्गीय लोकांची होती.
खरं तर त्यावेळी दलित आणि मागास जातीतील माणसांवर अमानुष अत्याचार केले गेले आणि त्यांना शिक्षणापासून दूर ठेवण्यात आले, सार्वजनिक ठिकाणी कोणालाही जाऊ दिले नाही आणि ब्राह्मण आणि उच्चवर्णीय लोक शूद्रांना स्पर्श केल्याने आपला धर्म भ्रष्ट होईल असे मनात होते.
हे पाहिल्यानंतर त्यांनी समाजातील ही असमानता दूर करून ब्राह्मणवादी व्यवस्था मोडण्याचे ठरविले.
राजांच्या विकासासाठी सर्व वर्गातील लोकांचा सहभाग तितकाच आवश्यक आहे, असा त्यांचा विश्वास होता.
म्हणून त्यांनी आपल्या राजवटीत सर्व ब्राह्मणांना काढून बहुजन समाजाला मुक्त करण्याचे ऐतिहासिक पाऊल उचलले आणि त्यांनी संपूर्ण निष्ठेने ब्राह्मणवाद संपविला.
